Czy policjantowi przysługuje wolne na oddanie krwi?

Lato w pełni. Jak wiadomo w okresie tym panuje wzmożone zapotrzebowanie na krew. Dochodzi do większej liczby wypadków niż zwykle a wielu stałych krwiodawców przebywa na urlopach. Krwi brakuje w stacjach krwiodawstwa, a co za tym idzie także w szpitalach.

Tak się składa, że moja kancelaria znajduje się niedaleko Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Szczecinie uznałem więc, że czas najwyższy się tam udać i pomóc innym.

Dlaczego piszę o tym na blogu? Bo problem krwiodawstwa jest bliski również służbom mundurowym. Honorowymi dawcami krwi pozostaje wielu wojskowych czy policjantów. Nierzadko przecież zdarza się, że sami żołnierze czy policjanci krwi takiej potrzebują. Regularnie organizowane są akcje, podczas których funkcjonariusze Policji zbiorowo "upuszczają" sobie krwi (nie tylko dla swoich koleżanek czy kolegów). W leżącym w sąsiedztwie Szczecina Stargardzie (do niedawna "Szczecińskim") funkcjonuje nawet Policyjny Klub Honorowych Dawców Krwi, który jest partnerem RCKiK w Szczecinie.

Korzystając z okazji chciałbym poruszyć temat honorowego oddawania krwi w czasie służby i odpowiedzieć na pytanie czy funkcjonariuszowi Policji chcącemu oddać krew przysługuje  "wolne", tak jak innym pracownikom.

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi przewiduje, że zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Z prawa tego możemy skorzystać już przy pierwszym oddaniu krwi, gdyż już wtedy stajemy się "Honorowym Dawcą Krwi" (większa ilość oddanej krwi jest potrzebna od uzyskania tytułu "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi").

Jak wiadomo służba w policji ma charakter szczególny i nie wszystkie uprawnienia przysługujące "zwykłym" pracownikom odnoszą się do policjantów (np. Kodeks pracy stosuje się wobec nich wszakże tylko jeśli ustawa o Policji tak stanowi i nie zdarza się to często).

Art. 121b ust. 2 pkt 2 ustawy o Policji przewiduje, że zwolnienie lekarskie obejmuje okres, w którym policjant jest zwolniony od zajęć służbowych z powodu oddawania krwi lub jej składników w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi lub z powodu okresowego badania lekarskiego dawców krwi.

Powyższy przepis nie pozostawia wątpliwości, że funkcjonariuszowi Policji oddającemu honorowo krew co do zasady przysługuje zwolnienie od zajęć służbowych (nieobecność na służbie z powodu donacji powinna być uznana za usprawiedliwioną). Do skorzystania z tego uprawnienia konieczne jest przedstawienie właściwemu przełożonemu zaświadczenia jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi, w terminie 7 dni od jego otrzymania (art. 121d ust. 3).

Policjantowi za okres zwolnienia od zajęć służbowych z powodu oddania krwi lub jej składników lub z powodu badania lekarskiego dawców krwi przysługuje prawo do 100% uposażenia (art. 121b ust. 5).

Czy policjant może bez ograniczeń korzystać z tego uprawnienia? Zaznaczyć trzeba w tym miejscu, że mężczyzna może oddać pełną krew co 2 miesiące, kobieta co 3 miesiące, składniki krwi można oddawać jeszcze częściej. Dzielenie się swoją krwią to postawa bez wątpienia szlachetna, nie ulega jednak wątpliwości, że każdy funkcjonariusz powinien mieć na uwadze również szeroko pojęte dobro służby. Wola oddania krwi nie powinna doprowadzać do paraliżu organizacyjnego jednostki. Policjant nie powinien planować oddawania krwi w dniu, w którym przewidziana została do wykonania większa niż zazwyczaj ilość zadań. Ważne jest też aby nie zaskakiwać przełożonego swoim zwolnieniem w ostatniej chwili. Oddanie krwi to nie nagła choroba, której policjant nie jest w stanie przewidzieć.

UWAGA! Policjant jest zobowiązany uprzedzić swojego przełożonego o niemożności stawienia się do służby lub spóźnieniu z przyczyny z góry wiadomej lub możliwej do przewidzenia oraz określić przewidywany czas trwania nieobecności (tak stanowi § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 14 maja 2013 r. w sprawie szczegółowych praw i obowiązków oraz przebiegu służby policjantów). O zasadzie tej nie można zapominać.