Czy policjantowi należą się odsetki od nieterminowo wypłaconych świadczeń związanych z uposażeniem?

Kontynuujemy tematykę finansową. Ostatnio rozstrzygnęliśmy kwestię dotyczącą tego za jaki okres policjantowi należy się równoważnik za brak lokalu mieszkalnego, a także jak wygląda kwestia przedawnienia roszczeń związanych z uposażeniem. Dziś zajmę się pojęciem odsetek i odpowiedzią na pytania, czy za nieterminowe otrzymanie świadczenia pieniężnego funkcjonariuszowi Policji w ogóle należą się odsetki oraz w jakim trybie może ich dochodzić i jak je wyliczyć?

Generalnie ustawa o Policji w żadnym miejscu nie wypowiada się na temat odsetek (w przeciwieństwie np. do ustawy o Straży Granicznej). Można by na tej podstawie wywnioskować, że odsetki od nieterminowo wypłaconego świadczenia np. równoważnika za lokal mieszkalny, policjantom się nie należą.  Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika jednoznacznie, że funkcjonariusz Policji ma prawo do dochodzenia odsetek z tytułu nieterminowego otrzymania świadczeń lub należności pieniężnych.

Na temat trybu dochodzenia odsetek przez funkcjonariuszy Policji wypowiedział Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 lutego 2015 r. sygn. akt: I OSK 1467/13.  Wskazał on, że:

"Droga administracyjna w przedmiocie dochodzenia odsetek przysługuje tam, gdzie przepis określonej pragmatyki służbowej przewiduje prawo do odsetek, a jednocześnie nie zarezerwował dla ich dochodzenia drogi przed sądem powszechnym. Mając na uwadze, że ustawa z 1990 r. o Policji nie przewiduje prawa funkcjonariusza do odsetek, a niewypłacenie w terminie uposażenia funkcjonariuszowi Policji stanowi opóźnienie się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, uzasadniające na podstawie art. 481 § 1 k.c. żądanie odsetek przed sądem powszechnym, w sprawie właściwy pozostaje ten sąd."

Analogiczne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 15 marca 2018r. sygn. akt: III SA/Gd 924/17:

"Mając na uwadze, że ustawa z 1990 r. o Policji nie przewiduje prawa funkcjonariusza do odsetek, a niewypłacone w terminie uposażenia funkcjonariuszowi Policji stanowi opóźnienie się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, uzasadniające na podstawie art. 481 § 1 k.c. żądanie odsetek przed sądem powszechnym, w sprawie właściwy pozostaje ten sąd. Oznacza to, że de lege lata funkcjonariusz Policji ma prawo do dochodzenia przed sądem powszechnym odsetek z tytułu nieterminowego otrzymania świadczeń lub należności pieniężnych."

Jak wynika z powyższego policjanci mogą dochodzić odsetek przed sądami powszechnymi.

Od kiedy odsetki się należą? Jak wyliczyć odsetki?

Jeśli policjant składa wniosek o przyznanie równoważnika za lokal mieszkalny to nie będzie mógł się domagać odsetek od kwoty należnej za okres przed złożeniem odpowiedniego wniosku, bo dopiero w momencie jego złożenia aktywuje się obowiązek wypłaty tego świadczenia. Komendant jako właściwy organ nie jest bowiem zobowiązany do wypłaty równoważnika z urzędu, tylko czyni to dopiero na wniosek. Co innego jeśli świadczenie nie było wypłacane z uwagi na błędną decyzję, która została np. po roku uchylona w sądzie administracyjnym. Wówczas policjant może liczyć na odsetki od należności, które nie były mu przez rzeczony rok wypłacalne.

Generalnie w przypadku nieterminowej wypłaty uposażenia odsetki będą mogły zostać naliczone od dnia następnego, po dniu w którym uposażenie powinno być zgodnie z przepisami wypłacone (termin wymagalności).

Wypłaty uposażenia, w tym i równoważnika za brak lokalu mieszkalnego dokonuje się w okresach miesięcznych. Dla każdego należnego w danym miesiącu świadczenia będzie trzeba więc określić osobny termin wymagalności (dzień płatności).

Wspomniany policjant, któremu winien zostać wypłacony zaległy równoważnik za 1 rok, aby wyliczyć kwotę odsetek będzie musiał wziąć pod uwagę 12 terminów wymagalności. Jeśli świadczenie powinno być wypłacone przykładowo 10 dnia każdego miesiąca, to ten dzień będzie stanowił termin wymagalności dla poszczególnych miesięcznych świadczeń. Sumując odsetki za poszczególne miesiące otrzymamy łączną wartość odsetek za brak wypłaty w terminie równoważnika przez cały rok (zasada ta będzie dotyczyć uposażenia i  innego świadczenia związanego z uposażeniem o charakterze okresowym).

Ocena, czy odsetki się należą i w jakiej wysokości zależna jest w każdym przypadku od okoliczności danej sprawy. Przed skierowaniem sprawy do sądu warto (a nawet trzeba) wezwać właściwy organ do dobrowolnej wypłaty odsetek.