Rozpowszechnianie wizerunku policjanta w internecie

 ©whitelook - stock.adobe.com

W ostatnim czasie nagminne stało się filmowanie lub fotografowanie interwencji policyjnych przez ich uczestników lub osoby postronne. O ile nie jest zabronione z prawnego punktu widzenia (choć bywa dla policjantów uporczywe) samo nagrywanie i fotografowanie czynności służbowych (oczywiście pod warunkiem, że nie utrudnia to prowadzonej interwencji, co może w szczególnych przypadkach zostać potraktowane nawet jako przestępstwo) o tyle bardzo duże zastrzeżenia wzbudza już fakt, iż autorzy takich nagrań lub zdjęć bardzo często upubliczniają je poprzez umieszczanie na powszechnie dostępnych serwisach internetowych. Zachowanie takie nie zawsze jest zgodne z prawem.  

Czy policjantowi przysługuje wolne na oddanie krwi?

Lato w pełni. Jak wiadomo w okresie tym panuje wzmożone zapotrzebowanie na krew. Dochodzi do większej liczby wypadków niż zwykle a wielu stałych krwiodawców przebywa na urlopach. Krwi brakuje w stacjach krwiodawstwa, a co za tym idzie także w szpitalach.

Tak się składa, że moja kancelaria znajduje się niedaleko Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Szczecinie uznałem więc, że czas najwyższy się tam udać i pomóc innym.

Dlaczego piszę o tym na blogu? Bo problem krwiodawstwa jest bliski również służbom mundurowym. Honorowymi dawcami krwi pozostaje wielu wojskowych czy policjantów. Nierzadko przecież zdarza się, że sami żołnierze czy policjanci krwi takiej potrzebują. Regularnie organizowane są akcje, podczas których funkcjonariusze Policji zbiorowo "upuszczają" sobie krwi (nie tylko dla swoich koleżanek czy kolegów). W leżącym w sąsiedztwie Szczecina Stargardzie (do niedawna "Szczecińskim") funkcjonuje nawet Policyjny Klub Honorowych Dawców Krwi, który jest partnerem RCKiK w Szczecinie.

Korzystając z okazji chciałbym poruszyć temat honorowego oddawania krwi w czasie służby i odpowiedzieć na pytanie czy funkcjonariuszowi Policji chcącemu oddać krew przysługuje  "wolne", tak jak innym pracownikom.

Uwaga na termin zaskarżenia orzeczenia dyscyplinarnego!

Postępowanie dyscyplinarne to pewna forma postępowania administracyjnego, ale jak już kiedyś wspominałem (można o tym poczytać tutaj) nie stosuje się do niego przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, a jedynie przepisy ustawy o Policji i w zakresie wskazanym przez tę ustawę niektóre przepisy Kodeksu postępowania karnego. Należy o tym pamiętać, gdyż pewne nawyki zaczerpnięte z procedury administracyjnej (lub karnej) mogą przysporzyć nam sporo kłopotów gdy przyjdzie nam zmierzyć się z dyscyplinarką.

Czujność należy zachować m.in. w sytuacji, gdy obwiniony funkcjonariusz zdecyduje się na ustanowienie obrońcy.

Pokrzywdzony funkcjonariusz jako oskarżyciel posiłkowy

Policjant w trakcie wykonywania swoich obowiązków służbowych w terenie jest stale narażony na nieprzewidziane i rodzące niebezpieczeństwo zachowania ze strony osób, wobec których przeprowadzana jest interwencja (a nie rzadko także ze strony osób postronnych). Obelgi kierowane pod adresem funkcjonariuszy, szarpaniny, przepychanki i wszelakie inne przejawy utrudniania interwencji zdarzają się w służbie na porządku dziennym. Nie rzadko dochodzi też do napaści na funkcjonariuszy (jak np. w tym przypadku z ostatnich dni, nagłośnionym przez media), która kończy się odniesieniem ran przez policjantów. 

Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza (art. 222 kk), czynna napaść na funkcjonariusza (art. 223 kk), czy znieważenie funkcjonariusza (art. 226 kk) stanowią przestępstwa ścigane z urzędu. Oznacza to, że do ścigania sprawcy i jego ukarania nie jest potrzebny w tych przypadkach ani wniosek, ani zgoda pokrzywdzonego funkcjonariusza. Prokurator jest zobowiązany wszcząć postępowanie karne w przypadku powzięcia informacji o takich zdarzeniach (w przypadku znieważenia lub naruszenia nietykalności cielesnej "zwykłego" obywatela sprawa odbywa się w trybie prywatnoskargowym, czyli co do zasady bez udziału prokuratora).

W toku swojej działalności prawniczej zauważyłem, że jeśli już dojdzie do wszczęcia postępowania karnego przeciwko sprawcy znieważenia, naruszenia nietykalności cielesnej czy też napaści na funkcjonariusza to nie każdy policjant korzysta wówczas w pełni z praw jakie przysługują mu w toku takiej sprawy jako pokrzywdzonemu.

Odpowiedzialność funkcjonariusza Policji za wypadek drogowy spowodowany w czasie służby

Policjant udający się na miejsce interwencji oznakowanym radiowozem nieumyślnie narusza zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym i powoduje wypadek, w którym osoba kierująca innym pojazdem odnosi obrażenia ciała w postaci licznych potłuczeń i złamania ręki. Poszkodowany przechodzi zabieg operacyjny w związku ze złamaniem oraz rehabilitację. Po kilkunastu tygodniach ręka wraca do pełnej sprawności. Poważnemu uszkodzeniu uległ radiowóz i pojazd poszkodowanego, ale auta ostatecznie da się naprawić. Radiowóz posiada ubezpieczenie OC, ale nie został zaopatrzony w AC. 

Jak kształtuje się odpowiedzialność funkcjonariusza w przedstawionej sytuacji?

Odpowiedzialność majątkowa policjanta - podstawowe informacje

Policjant parkuje radiowóz przed komisariatem i na skutek chwilowej nieuwagi zalicza obcierkę ze stojącym obok betonowym kwietnikiem. Radiowóz musi odbyć wizytę u blacharza i lakiernika. Radiowóz nie ma ubezpieczenia AC. Inny przypadek. Policjant w trakcie służby korzysta z przenośnego urządzenia umożliwiającego bezpośredni dostęp do Krajowego Systemu Informacyjnego Policji - popularnego "MTN-a". W wyniku nieuwagi urządzenie wypada mu z ręki i ulega uszkodzeniu. Jeszcze inny przykład. Policjant (co wydaje się wręcz nieprawdopodobne) umyślnie uszkadza powierzony mu sprzęt. Jak w takich sytuacjach kształtuje się odpowiedzialność policjanta za spowodowanie szkody?

Raport przed wymierzeniem kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby

Postępowanie dyscyplinarne w Policji prowadzi rzecznik dyscyplinarny. Gromadzi dowody, sporządza sprawozdanie z przeprowadzonych czynności i proponuje jaką karę wymierzyć obwinionemu. Nie on jednak decyduje o ostatecznym rozstrzygnięciu sprawy dyscyplinarnej, ale przełożony dyscyplinarny - komendant, z którym obwiniony w toku sprawy co do zasady ani razu nie staje "oko w oko". Przełożony dyscyplinarny nie ma bowiem obowiązku wysłuchania obwinionego przed wydaniem orzeczenia kończącego to postępowanie. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, kiedy przełożony ma zamiar orzec wobec funkcjonariusza najsurowszą karę, jaką jest wydalenie ze służby.

Czy policjantowi przysługuje odszkodowanie za wypadek w drodze do pracy?

Do dnia 30 czerwca 2014r. obowiązywała ustawa o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji z dnia 16 grudnia 1972r., która dopuszczała możliwość uzyskania przez policjanta odszkodowania za wypadek, który wydarzył się w drodze z domu do jednostki, w której pełnił służbę lub w drodze powrotnej. Wraz z wejściem w życie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą z dnia 4 kwietnia 2014r. stan ten uległ zmianie na niekorzyść mundurowych.

Wysokość odszkodowania za wypadek i chorobę związane ze służbą w Policji

W razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą funkcjonariuszowi Policji przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Jaką kwotę może faktycznie otrzymać poszkodowany poicjant?  W dalszej części wpisu przedstawiam konkrety na ten temat.

Kary w postępowaniu dyscyplinarnym

W jaki sposób może zostać ukarany funkcjonariusz Policji w przypadku uznania go za winnego przewinienia dyscyplinarnego? Ustawa o Policji (art. 134a) przewiduje katalog kar jakie mogą zostać wymierzone policjantowi. 

1. Nagana.

Kara nagany oznacza wytknięcie ukaranemu przez przełożonego dyscyplinarnego niewłaściwego postępowania. Jest to najłagodniejsza sankcja dyscyplinarna.

2. Zakaz opuszczania wyznaczonego miejsca przebywania.

Kara zakazu opuszczania wyznaczonego miejsca przebywania oznacza zakaz opuszczania wyznaczonego miejsca przebywania przez ukaranego pełniącego służbę w systemie skoszarowanym. Karę wymierza się na okres od 3 do 14 dni.

W czasie odbywania kary zakazu opuszczania wyznaczonego miejsca przebywania ukarany jest zobowiązany:

1) w czasie wolnym od zajęć służbowych przebywać w jednostce organizacyjnej Policji, w której pełni służbę, lub innym miejscu wyznaczonym przez przełożonego;

2) zgłaszać się do przełożonego lub innego wskazanego policjanta w określonych odstępach czasu, nie częściej jednak niż cztery razy na dobę.

3. Ostrzeżenie o niepełnej przydatności do służby na zajmowanym stanowisku.

Kara ostrzeżenia o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku oznacza wytknięcie ukaranemu niewłaściwego postępowania i uprzedzenie go, że jeżeli ponownie popełni przewinienie dyscyplinarne, może zostać wyznaczony na niższe stanowisko służbowe w trybie dyscyplinarnym lub ukarany surowszą karą dyscyplinarną. Ostatnia z dość łagodnych sankcji.

4. Wyznaczenie na niższe stanowisko służbowe.

Kara wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe oznacza odwołanie lub zwolnienie z dotychczas zajmowanego stanowiska służbowego i powołanie lub mianowanie na stanowisko służbowe niższe od dotychczas zajmowanego. Przeniesienie na niższe stanowisko wiąże się ze zmniejszeniem uposażenia. Co istotne przed zatarciem kary wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe policjanta nie można powołać lub mianować na wyższe stanowisko służbowe. Jest to więc już dość dotkliwa sankcja, którą obwiniony realnie odczuje.

5. Obniżenie stopnia.

Kara obniżenia stopnia oznacza obniżenie posiadanego stopnia policyjnego.  Karę tę można wymierzyć tylko obok kary wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe lub kary wydalenia ze służby.

6. Wydalenie ze służby.

Jest to najsurowsza kara jaka może zostać wymierzona policjantowi za popełnienie przewinienia dyscyplinarnego. Wymierzana za najcięższe uchybienia.

Należy pamiętać, że za popełnione przewinienie dyscyplinarne można wymierzyć tylko jedną karę dyscyplinarną. Jedynym wyjątkiem w tym zakresie jest obniżenie stopnia, które jest wymierzane obok przeniesienia na niższe stanowisko, ewentualnie w przypadku wydalenia ze służby.

Za popełnienie kilku przewinień dyscyplinarnych można wymierzyć jedną karę dyscyplinarną, odpowiednio surowszą.

Dyscyplinarka w Policji - przedawnienie

Czy postępowanie dyscyplinarne można wszcząć w każdym czasie? Czy karę dyscyplinarną można wymierzyć po kilku latach od popełnienia przewinienia dyscyplinarnego? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w niniejszym wpisie.

Zgodnie z art. 135 ustawy o Policji postępowania dyscyplinarnego nie wszczyna się po upływie 90 dni od dnia powzięcia przez przełożonego dyscyplinarnego wiadomości o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego. 

Istotne jest w tym przypadku to, kiedy po raz pierwszy przełożony dyscyplinarny (właściwy komendant) uzyska informację o takim zachowaniu policjanta, które może być kwalifikowane jako naruszenie dyscypliny służbowej. 

Nawet jeśli postępowanie dyscyplinarne zostanie wszczęte wobec policjanta w terminie 90 dni od popełnienia deliktu dyscyplinarnego, to w grę wchodzi jeszcze przedawnienie karalności. Kary dyscyplinarnej nie można bowiem wymierzyć po upływie 2 lat (w 2020r. nastąpiła zmiana przepisów w tym zakresie, wcześniej był to 1 rok) od dnia popełnienia przewinienia dyscyplinarnego. 

UWAGA! Należy jednak pamiętać, że bieg powyższego terminu jest wstrzymywany w przypadku zawieszenia postępowania. Teoretycznie więc w takim przypadku kara dyscyplinarna może zostać wymierzona po upływie 2 lat od zaistnienia zdarzenia, którego dotyczy dyscyplinarka.

Sytuacja zmienia się diametralnie jeśli przewinieniem dyscyplinarnym jest czyn zawierający jednocześnie znamiona przestępstwa lub wykroczenia albo przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Upływ terminu przedawnienia dla wymierzenia kary dyscyplinarnej nie może nastąpić wówczas wcześniej niż terminów przedawnienia karalności tych przestępstw lub wykroczeń. Wówczas terminy te liczone są w latach na takich zasadach jakie są przewidziane w Kodeksie karnym, Kodeksie skarbowym czy Kodeksie wykroczeń. 

W tym miejscu chciałbym przypomnieć, że ostatnio zmieniły się regulacje dotyczące przedawnienia wykroczeń. Od 1 czerwca 2017r. obowiązuje 3 letni termin przedawnienia  takich czynów pod warunkiem jednak, że w ciągu roku od popełnienia czynu zostało wszczęte postępowanie w sprawie o wykroczenie. Jeśli zatem przewinienie dyscyplinarne będzie mogło zostać potraktowane jednocześnie jako wykroczenie i zostanie wszczęte w tym zakresie postępowanie wykroczeniowe, to wówczas wymierzenie kary dyscyplinarnej wobec funkcjonariusza będzie możliwe nawet w okresie 3 lat od popełnienia tego przewinienia.

Przeczytaj także:

Za co grozi odpowiedzialność dyscyplinarna w Policji?

Kary w postępowaniu dyscyplinarnym

Kara dyscyplinarna po zwolnieniu policjanta ze służby

Możliwość uzyskania kopii dokumentów z akt postępowania dyscyplinarnego

Jeden z czytelników bloga zwrócił się do mnie drogą mailową z zapytaniem, czy obwiniony funkcjonariusz Policji podczas przeglądania akt postępowania dyscyplinarnego oraz sporządzania z nich notatek może także wykonać fotokopię dokumentów znajdujących się w tych aktach (przy wykorzystaniu własnych urządzeń) bądź uzyskać ich kserokopię? Odpowiedzi postanowiłem udzielić na blogu.

Związek ze służbą i zewnętrzna przyczyna - przesłanki konieczne do uzyskania przez policjanta odszkodowania za wypadek.

Ustawa o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą z dnia 4 kwietnia 2014 r. przewiduje możliwość uzyskania odszkodowania przez poszkodowanego w wypadku policjanta. Warunkiem uzyskania takiego odszkodowania jest m.in. to, aby wypadek był związany ze służbą. 

Odszkodowanie za wypadek lub chorobę pozostające w związku ze służbą w Policji

Policjantowi, który w czasie służby uległ wypadkowi lub zachorował może przysługiwać prawo do jednorazowego odszkodowania. W dzisiejszym wpisie naświetlę podstawowe zasady dotyczące możliwości uzyskania odszkodowania za wypadek lub chorobę pozostające w związku ze służbą.

Czy warto mieć obrońcę w postępowaniu dyscyplinarnym?

Ustawa o Policji daje Tobie uprawnienie do ustanowienia w postępowaniu dyscyplinarnym obrońcy. 

Może być nim inny policjant (np. Twój kolega), ale przede wszystkim radca prawny lub adwokat.

Oczywiście to, czy jako obwiniony będziesz bronić się sam, czy skorzystasz z pomocy obrońcy zależy tylko i wyłącznie od Ciebie. Wsparcie drugiej osoby, zwłaszcza prawnika, który posiada doświadczenie w tego typu sprawach może okazać się jednak nieocenione. 

Jeśli nie wiesz:

- czy składać w sprawie wyjaśnienia, 

- czy zgłaszać wnioski dowodowe, 

- masz problem z napisaniem zażalenia lub odwołania,

w takiej sytuacji warto abyś skorzystał z pomocy fachowca np. adwokata. Dzięki temu zaoszczędzisz sobie sporo stresu, ale czasem także i żmudnego analizowania przepisów oraz orzecznictwa.

Jeśli chciałbyś skorzystać z pomocy obrońcy, postaraj się to aby ustanowić go jak najszybciej, aby miał on możliwość udziału w postępowaniu od samego początku. Umożliwi mu to uczestniczenie w przesłuchaniu najistotniejszych świadków, czy też zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych. Łatwiej będzie mu też sporządzić odwołanie lub skargę do sądu w przypadku wydania negatywnego orzeczenia.

Pamiętaj, że jeśli zgłosisz się do adwokata za późno pewnych czynności nie będzie można już wykonać lub powtórzyć!

Obwiniony powinien ze swoim obrońcą współpracować i unikać podejmowania działań bez konsultacji z nim lub bez uprzedzenia. Warto aby zasady tej przestrzegały obie strony.

Uprawnienia obwinionego w postępowaniu dyscyplinarnym

W toku postępowania dyscyplinarnemu obwinionemu przysługują uprawnienia, o których warto wiedzieć i z których warto korzystać. Mówi o nich art. 135f ustawy o Policji. Zgodnie z tym przepisem obwiniony ma prawo do:

1) odmowy składania wyjaśnień;

2) zgłaszania wniosków dowodowych;

3) przeglądania akt postępowania dyscyplinarnego oraz sporządzania z nich notatek, 

4) ustanowienia obrońcy, którym może być policjant, adwokat albo radca prawny;

5) wnoszenia do przełożonego dyscyplinarnego zażaleń na postanowienia wydane w toku postępowania przez rzecznika dyscyplinarnego, w terminie 3 dni od dnia doręczenia i w przypadkach wskazanych w ustawie.

Oczywiście każdy obwiniony powinien zostać o tych uprawnieniach pouczony w momencie zawiadomienia go o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego. Brak takiego pouczenia może stanowić poważne uchybienie proceduralne.

Ocena czy jako obwiniony powinieneś składać wyjaśnienia, czy też skorzystać z "prawa do milczenia" zależy od okoliczności konkretnej sprawy. Nie ma na to uniwersalnej recepty.

Potrzeba zgłaszania wniosków dowodowych może kształtować się różnie w zależności od rodzaju sprawy, przebiegu postępowania i działań podejmowanych przez rzecznika dyscyplinarnego. W tym przypadku można jednak sformułować generalną zasadę. Jeśli uważasz, że w aktach sprawy powinien znaleźć się dokument świadczący na Twoją korzyść lub uznajesz za konieczne przesłuchanie jakiegoś świadka powinieneś złożyć w tym zakresie pismo lub oświadczenie do protokołu (np. w takcie przesłuchania). Jeśli osoba prowadząca postępowanie dyscyplinarne oddali Twoje wnioski dowodowe, postanowienie w tym zakresie możesz zaskarżyć w terminie 3 dni od momentu jego otrzymania.

W toku sprawy możesz zapoznać się z aktami postępowania. Jest to ważne uprawnienie. Dzięki niemu możesz sprawdzić jakie dowody zostały w sprawie zgromadzone i czy istnieje konieczność ich uzupełnienia. Z aktami możesz zapoznawać się wielokrotnie. Po zakończeniu czynności gromadzenia dowodów przez osobę prowadzącą postępowanie powinieneś zostać zawiadomiony o terminie ostatecznego zapoznania się z aktami. Wówczas w terminie 3 dni od zapoznania możesz zażądać uzupełnienia akt.

Jeśli ustanowisz obrońcę będzie on uprawniony do działania w całym postępowaniu dyscyplinarnym. Należy pamiętać, że udział obrońcy w postępowaniu dyscyplinarnym nie wyłącza osobistego działania w nim obwinionego. Oznacza to, że obwiniony  może niezależnie od swojego obrońcy np. zgłaszać wnioski dowodowe (zalecam jednak w tym zakresie współpracę).

Pamiętaj o powyższych uprawnieniach, gdy zostanie przeciwko Tobie wszczęte postępowanie dyscyplinarne.

Postępowanie dyscyplinarne rządzi się swoimi prawami

W dzisiejszym wpisie chciałbym zwrócić uwagę na pewną istotną kwestię dotyczącą postępowania dyscyplinarnego, a która bywa często przedmiotem pomyłek, a mianowicie: procedurę nakładania kar dyscyplinarnych względem policjantów określa ustawa o Policji, a nie kodeks postępowania administracyjnego.

Postępowanie dyscyplinarne toczy się na zasadach przewidzianych w rozdziale 10 ustawy o Policji oraz rozporządzenia w sprawie szczegółowego trybu wykonywania czynności związanych z postępowaniem dyscyplinarnym w stosunku do policjantów. Art. 135p ustawy o Policji dodatkowo pozwala stosować odpowiednio, w zakresie nieuregulowanym w niej przepisy Kodeksu postępowania karnego dotyczące wezwań, terminów, doręczeń i świadków, z wyłączeniem możliwości nakładania kar porządkowych. Ustawa o Policji w kontekście postępowania dyscyplinarnego w żadnym miejscu nie odsyła do Kodeksu postępowania administracyjnego. Ma to istotne znaczenie zwłaszcza w kontekście ewentualnego zaskarżania orzeczeń dyscyplinarnych.

W wielu odwołaniach i skargach do wojewódzkich sądów administracyjnych na orzeczenia dyscyplinarne można spotkać się z formułowaniem zarzutów dotyczących naruszenia przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (np. art. 77, 80 i 81 k.p.a.). Oczywiście jest to nieprawidłowa praktyka.

Jeśli przyjdzie Tobie sporządzać odwołanie od niekorzystnego orzeczenia w postępowaniu dyscyplinarnym, to wskazywać w nim powinieneś przede wszystkim na naruszenia przepisów ustawy o Policji. W pewnych przypadkach mogą się również pojawić zarzuty dotyczące naruszenia przepisów aktów wykonawczych, które zostały wydane na podstawie ustawy o Policji (rozporządzeń).

Podobnie sprawa konstruowania zarzutów będzie wyglądała w przypadku składania skargi do sądu administracyjnego. Zarzuty naruszenia przepisów z KPA w odniesieniu do postępowania dyscyplinarnego Sąd z dużym prawdopodobieństwem uzna za bezzasadne. Piszę "z dużym prawdopodobieństwem" bo zdarza się, że same sądy popełniają ten błąd (!) i potrafią uznać, że w postępowaniu dyscyplinarnym doszło do naruszenia przepisów KPA.

Na szczęście, nawet jeśli skonstruowane przez Ciebie zarzuty okażą się nietrafne (zarzucisz naruszenie niewłaściwych przepisów), zawsze istnieje szansa na to, że sąd sam z siebie dopatrzy się nieprawidłowości i uchyli wadliwe orzeczenie. Postępowanie sądowo-administracyjne jest bowiem sformalizowane w mniejszym stopniu niż postępowanie cywilne czy karne. Teoretycznie możesz nie wskazać żadnego przepisu w swoich zarzutach, który mógł zostać naruszony. Do rozpoznania skargi wystarczy nawet samo wskazanie, że nie zgadzasz się z wydaną decyzją, uważasz ją za niesprawiedliwą i żądasz jej zmiany na swoją korzyść. Musisz mieć jednak świadomość, że Sąd najczęściej nie będzie wchodził w rolę detektywa i zweryfikuje tylko podstawowe kwestie. Naprowadzając go na uchybienia związane z naruszeniem konkretnych przepisów zdecydowanie zwiększasz swoje szanse na ewentualną wygraną. 

Kiedy policjant może odmówić wykonania rozkazu lub polecenia służbowego?

Zgodnie z ustawą o Policji (art. 132 ust. 3 pkt 1) naruszeniem dyscypliny służbowej jest odmowa wykonania albo niewykonanie rozkazu lub polecenia przełożonego, czy też organu (np. prokuratora) uprawnionego na podstawie ustawy do wydawania poleceń policjantom. 

Czy każda odmowa lub niewykonanie polecenia lub rozkazu skutkowało będzie pociągnięciem policjanta do odpowiedzialności dyscyplinarnej?

Czy policjant może popełnić przewinienie dyscyplinarne w czasie wolnym od służby?

 źródło: pixabay.com

Naruszenie dyscypliny służbowej co do zasady dotyczy czynów polegających na przekroczeniu uprawnień lub niewykonaniu obowiązków wynikających z przepisów lub rozkazów i poleceń wydanych przez przełożonych. Należy jednak pamiętać, że przewinienie dyscyplinarne może zostać popełnione nie tylko podczas służby, ale także i poza godzinami jej pełnienia. Wypowiedział się na ten temat Naczelny Sąd Administracyjny, który wskazał, że "charakter stosunku służbowego policjanta, polegający na szczególnym podporządkowaniu, oznacza, iż przewinienie dyscyplinarne można popełnić także poza godzinami służby. Funkcjonariusz Policji także poza godzinami służby jest zobowiązany postępować w sposób, który nie budzi wątpliwości co do jego kwalifikacji etycznych" (wyrok NSA z 10 lutego 2012 r. sygn. akt: I OSK 1056/11).

Za co grozi odpowiedzialność dyscyplinarna w Policji?

Postępowanie dyscyplinarne to mało przyjemny temat, jednak wbrew pozorom może spotkać każdego funkcjonariusza, w myśl zasady "dajcie mi człowieka a paragraf się znajdzie".

Zgodnie z art. 132 ustawy o Policji, policjant odpowiada dyscyplinarnie za popełnienie przewinienia dyscyplinarnego polegającego na naruszeniu dyscypliny służbowej lub nieprzestrzeganiu zasad etyki zawodowej.

Naruszenie dyscypliny służbowej

Naruszeniem dyscypliny służbowej jest taki czyn policjanta, który polega na zawinionym przekroczeniu uprawnień lub niewykonaniu obowiązków wynikających z przepisów lub rozkazów i poleceń wydanych przez przełożonych.

Ustawa wskazuje, że naruszeniem dyscypliny służbowej jest w szczególności:

1) odmowa wykonania albo niewykonanie rozkazu lub polecenia przełożonego, względnie organu uprawnionego na podstawie ustawy do wydawania poleceń policjantom, z wyłączeniem rozkazów i poleceń, których wykonanie łączyłoby się z popełnieniem przestępstwa;

2) zaniechanie czynności służbowej albo wykonanie jej w sposób nieprawidłowy;

3) niedopełnienie obowiązków służbowych albo przekroczenie uprawnień określonych w przepisach prawa;

4) wprowadzenie w błąd przełożonego lub innego policjanta, jeżeli spowodowało to lub mogło spowodować szkodę służbie, policjantowi lub innej osobie;

5) postępowanie przełożonego w sposób przyczyniający się do rozluźnienia dyscypliny służbowej w podległej jednostce organizacyjnej lub komórce organizacyjnej Policji;

6) stawienie się do służby w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka oraz spożywanie alkoholu lub podobnie działającego środka w czasie służby albo w obiektach lub na terenach zajmowanych przez Policję;

7) utrata służbowej broni palnej, amunicji lub legitymacji służbowej;

8) utrata przedmiotu stanowiącego wyposażenie służbowe, którego wykorzystanie przez osoby nieuprawnione wyrządziło szkodę obywatelowi lub stworzyło zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa powszechnego;

9) utrata materiału zawierającego informacje niejawne.

Zamieszczone w ustawie o Policji wyliczenie nie ma charakteru zamkniętego i nie wskazuje wyczerpująco wszystkich czynów jakie mogą doprowadzić do wszczęcia przeciwko policjantowi postępowania dyscyplinarnego.

Nieprzestrzeganie zasad etyki zawodowej

Na funkcjonariuszu spoczywa także obowiązek przestrzegania zasad etyki zawodowej. Zasady etyki zawodowej zostały określone w załączniku do zarządzenia Nr 805 Komendanta Głównego Policji z 31 grudnia 2003 r. w sprawie "Zasad etyki zawodowej policjanta". Złamanie każdej z zasad określonych we wskazanym zarządzeniu może stanowić podstawę do pociągnięcia policjanta do odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Z nieprzestrzeganiem zasad etyki zawodowej możemy mieć do czynienia zarówno w trakcie wykonywania obowiązków służbowych jak w czasie wolnym od służby. Policjantem jest się bowiem cały czas, a nie tylko w czasie służby. 

---

Przeczytaj także:

Kary w postępowaniu dyscyplinarnym

Dyscyplinarka w Policji - przedawnienie

Konsekwencje finansowe wymierzenia kary dyscyplinarnej w Policji
Możliwość uzyskania kopii dokumentów z akt postępowania dyscyplinarnego